Хэрэв хүүхдийн эцэг эхийн хоорондох гэрлэлт албан ёсоор бүртгэгдээгүй бол бүртгэлийн албанд ирүүлсэн хамтарсан өргөдлийн үндсэн дээр эцгийн бүртгэлийг хийдэг. Ийм өргөдөл байхгүй тохиолдолд зөвхөн шүүхийн шийдвэрийг үндэслэн тухайн иргэний эцэг болохыг тогтоосон бүртгэлийг хийж болно.
ОХУ-ын Гэр бүлийн тухай хуулиар хүүхдүүд албан ёсоор бүртгэгдсэн гэрлэлтээс төрсөн гэж үздэг бөгөөд энэ нь хүүхдийн аав, ээжийг бүртгэх журмыг автоматжуулдаг. Гэсэн хэдий ч энэхүү эрх зүйн акт нь албан ёсны гэрлэлт, гэр бүлийн харилцаанд ороогүй хүмүүсийн хүүхэд төрөх үеийн зан үйлийн тодорхой хувилбаруудыг заасан байдаг. Практик дээр ийм нөхцөл байдал байнга тохиолддог бөгөөд ямар ч тохиолдолд хүүхдийн төрсөн эцгийн тухай бичлэг хийх боломжгүй байдаг. Тодруулбал, хууль тогтоомжид эцгийг тогтоох хоёр аргыг зааж өгсөн бөгөөд эхнийх нь сайн дурын үндсэн дээр, хоёр дахь нь шүүхэд хандаж, тодорхой эрэгтэй хүнээс гарал үүслийг нь нотлох шаардлагатай холбоотой юм.
Хувийн мэдүүлгийг үндэслэн эцгийг хэрхэн бүртгэх вэ?
Бүртгэгдсэн гэрлэлт байхгүй тохиолдолд хүүхдийн эцгийг бүртгэх ердийн бөгөөд энгийн арга бол жинхэнэ эцэг эх болсон хүмүүсийн хамтарсан мэдэгдэл юм. Ийм өргөдлийг хүүхэд төрсний дараа бүртгэлийн албанд нэн даруй өгдөг бөгөөд тодорхой нөхцөлд жирэмсний үе шатанд ч танилцуулж болно. Тиймээс, төрсний дараа бичих нь хэцүү, боломжгүй байх болно гэж үзвэл эцэг эхчүүд ийм өргөдөл гаргах эрхээ урьдчилан хадгалж үлддэг. Хэрэв хүүхдийн эхийг хөдөлмөрийн чадваргүй, нас барсан, алга болсон гэж хүлээн зөвшөөрсөн бол асран хамгаалагч, харгалзан дэмжигч байгууллагын урьдчилсан зөвшөөрлөөр түүний хувийн мэдэгдлийг үндэслэн эцгийн бүртгэлийг хийж болно.
Шүүхийн шийдвэрийг үндэслэн эцгийг хэрхэн бүртгэх вэ?
Зарим тохиолдолд ээжтэйгээ гэрлээгүй хүүхдийн аав зохих тэмдэглэл хөтлөх, эцэг эхийн эрх, үүрэг үүсэх зорилготой хамтарсан өргөдлийг сайн дураараа гаргахыг хүлээн зөвшөөрдөггүй. Энэ тохиолдолд эцгийн тухай тэмдэглэл хөтлөх цорын ганц сонголт бол шүүхэд өргөдөл гаргах явдал бөгөөд түүний шийдвэрээр эцгийг тогтоолгох болно. Хүүхдийн эх эсвэл түүний бусад хууль ёсны төлөөлөгч (асран хамгаалагч, асран хамгаалагч) өргөдөл гаргах эрхтэй. Түүнчлэн, ийм өргөдлийг хүүхэд өөрөө гаргаж болно, гэхдээ зөвхөн арван найман нас хүрсний дараа. Шүүх тодорхой иргэний эцэгтэй болохыг нотолсон аливаа нотлох баримтыг хүлээн авч, авч үздэг. Тодорхой хүний эцэг болох тухай шүүхийн акт гарсан тохиолдолд бүртгэлийн газар энэ шийдвэрийг үндэслэн бичилт хийх бөгөөд эцгийн өөрөө оролцох шаардлагагүй болно.
